اشغال ایران در شهریور ۱۳۲۰ و غائلۀ آذربایجان آریا زرنگار مقدمه در مطلب پیشین، به تحولات دیپلماتیک و نظامی دولت‌های درگیر جنگ و همچنین به دلایل نقض بی‌طرفی و اشغال ایران توسط قوای نظامی بریتانیا و اتحاد جماهیر شوروی پرداخته شد. در آنجا به اهمیت کار کابینه محمدعلی فروغی با همکاری و همراهی بریتانیایی‌ها، در
بیشتر
کاوه میبدی در جنگ جهانی دوم، با حمله‌ی نیروهای متفقین به ایران و تبعید رضاشاه، هرج و مرج در بحث داخلی و به‌شکل فیزیکی و عملی و همچنین تئوریک، به شکل چاقویی روی گردن ایران‌زمین رفته بود. ما در این دوره، با انسداد مسیر تکوین دولت مدرن روبرو هستیم و تقریباً می‌بایست گفت که تا
بیشتر
همچون پهلوان داستان‌های کهن ایرانی برگرفته از کتاب «از بادکوبه و چیزهای دیگر» نوشتۀ ناصر همرنگ … توی راه که می‌آمدیم در کمال احتیاط از یکی از همراهان فرقه‌ای پرسیدم: «کدام امیر؟» پیرمرد خنده کرد و دندان‌های ساخته‌گی و طلایی‌اش ریخت بیرون. «تو چطور نویسنده‌ای هستی که می‌خواهی در بارۀ آن وطن بی‌وطن باکو بنویسی
بیشتر
شروین محبی ساقيا لبريز كن اكنون كه ماه آذر است ساغرى زان آب آذرگون كه بس جان پرور است باده پيش آور، كه در آذرمَهِ فرخنده فال مُلك «آذربايجان» آسوده از شور و شر است (اديب برومند) در این تصویر، برخی از اعضای فرقه دموکرات آذربایجان دیده می‌شوند که عکسی قاب شده از “ژوزف استالین”
بیشتر
باوجود شکست بزرگ دو دهۀ انتهایی سدۀ بیستم، یعنی تحقق انقلاب 57، که تنها فاجعه و فلاکت را با خود آورده است، اما سدۀ بیستم برای ایران تنها در این شکست انتهایی قرن خلاصه نمی‌شود. نجات آذربایجان، در دهه‌های آغازین همین قرن، یکی از مهمترین رخدادهای تاریخ پیروزی ما است که با عنوان «21آذر» یا
بیشتر
عصر حفظ و تثبیت تمامیت ارضی حسین تاجیک ۲۱ آذر ۱۳۲۵ در تاریخ معاصر ایران روزی شگفت و حماسه‌ای بسیار بزرگ است. گام نهادن محمدرضا شاه بر خاک تبریز و ورود یگان‌های ارتش شاهنشاهی ایران به آذربایجان در میان استقبال باشکوه مردم آذربایجان، پایانی بر یکی از خطرناک‌ترین توطئه‌های بیگانگان در تاریخ معاصر بود. توطئه
بیشتر
علی کشگر محمدرضا نیکفر خوشبختانه در عالم پیری بدرستی در دو نوشته اخیر خود، میان دانایی و دانش تفاوتی می‌گذارد که بسیار درست و بجاست. وی در نوشته‌ای تحت عنوان «ابتذال شر» می‌نویسد: «کانت حماقت را نه بی‌اطلاعی یا کم‌دانی، بلکه نداشتن توان داوری می‌داند، ناتوانی در تشخیص خوب و بد. شرّ بزرگ رخ می‌دهد
بیشتر
فرخنده مدرّس در بخش نخست این نوشته، به اجمال، به زمینه‌های مخالفت با شاهزاده رضا پهلوی، از سوی مخالفان، بر گِرد سه «مشکل» آنان، پرداخته شد؛ یعنی به مسئله‌دار بودن مخالفان با تاریخ پادشاهی به عنوان نظام کهن فرمانروایی ایران، با تاریخ نوآیین شدن آن نظام کهن، به دنبال انقلاب مشروطه، در انطباق با نیازهای
بیشتر
فرخنده مدرّس در چشم مخالفان، شاهزداۀ ما، سه «مشکل» حل نشدنی و یک «ایراد» برطرف ناکردنی دارند. «مشکل» نخستِ ایشان، در چشم مخالفان، آن است که وارث تاج و تخت پادشاهی هزاران ساله‌ای هستند، که نظام سیاسی کهن ایرانی‌ست. در این تاریخ دراز، پادشاهی ایران، فرازها و نشیب‌هایی داشته است. فرازها و نشیب‌ها، و البته
بیشتر
علی کشگر یکی از مفاهیمی که بعد از استقرار رژیم اسلامی به غلط در جامعه ایرانی بکار گرفته می‌شود، مفهوم اصلاح‌طلبی است. یکی از مهمترین اصلاحات در جامعه ایران امروز، که می‌تواند «بازی برد ـ برد» در برداشته باشد، اصلاحِ، اصلاح‌طلبانِ وامانده در حاشیه رژیم اسلامی و بیرون آوردن این گروه از گنداب جهان‌بینی منقرض
بیشتر